Niekoniecznie o seksie - Nimfomanka, cz. I (reż. Lars von Trier, 2014)

Na najnowszy film Larsa von Triera czekali wszyscy. W końcu ciężko znaleźć drugiego takiego reżysera (no, może poza Dolanem) – Trier podchodzi do produkcji kompleksowo i właśnie dlatego wszystkie jego filmy są uznawane za dzieła kompletne, w których obraz i dźwięk składają się na jedną całość. W obrazach tego twórcy fabuła znajduje się na drugim planie. Czy nie tak było właśnie w przypadku kontrowersyjnego Antychrysta czy sentymentalnej Melancholii? Najnowszym dziełem Triera ekscytowano się już właściwie od samego początku – wciąż spekulowano, kto wcieli się w pierwszoplanowe role i na ile pozwoli sobie sam reżyser, który przecież słynie z ogromnej niezależności i buntowniczego usposobienia. Podjęty przez niego temat nimfomanii natychmiast zasugerował wszystkim, że tym razem Trier nakręci film erotyczny z prawdziwego zdarzenia. Ci, którzy wybiorą się do kina właśnie z tego względu, poczują się jednak bardzo zawiedzeni, bo Nimfomance bardzo daleko do filmu porno (przynajmniej w części I), a na ekranie nie ma niczego, czego reżyser dotychczas by nie pokazał. Nuda? W żadnym wypadku, dla fanów twórczości Triera seans Nimfomanki może się okazać bardzo ekscytujący. 

Film przedstawia nam losy niejakiej Joe (Charlotte Gainsbourg), tytułowej nimfomanki. Na wpół przytomna zostaje ona odnaleziona przez starego kawalera o imieniu Seligman (Stellan Skarsgard). Podczas gdy on opatruje jej rany i pomaga jej dojść do siebie, Joe streszcza mu pogmatwaną historię swojego życia. 

Prawda, że u Triera nawet deszcz pada w artystyczny sposób? Przydługawa sekwencja scen otwierająca film od razu zasugeruje uważnemu widzowi, że ma do czynienia z filmem prawdziwego artysty. Tutaj ma znaczenie każdy pojedynczy dźwięk, każde spojrzenie i wreszcie każde słowo, które może być rozumiane we wszelaki sposób. Film jest podzielony na rozdziały, z których każdy mógłby na dobrą sprawę stanowić temat na oddzielny film. To pewnie z tego względu reżyser zdecydował się na podzielenie filmu na pół (2 część Nimfomanki wejdzie do polskich kin 31 stycznia), choć przyznaję, że sam uznaję to za jedną z wad filmu. I część jest bowiem samym wprowadzeniem, zawiązaniem fabuły i kiedy seans zostaje przerwany w momencie, w którym widz jest przygotowany na to, co najlepsze, czuć pewien niedosyt, a może nawet i złość. Jedno jest pewne – kto zobaczy I część filmu, z pewnością wróci do kina za jakiś czas, żeby obejrzeć dalszy ciąg tej intrygującej historii. I może lepiej nie myśleć o tym jako o sprytnej strategii marketingowej, choć bez wątpienia to także ma jakieś znaczenie (w końcu co 2 bilety, to nie 1, prawda?).

O czym opowiada Nimfomanka? Niekoniecznie o samym seksie, który choć zdaje się być motywem przewodnim, to jednak pozostaje raczej w tle. To film o zagubionej życiowo kobiecie, która desperacko pragnie coś czuć. Niektórzy oddają się uzależnieniom, aby przestać myśleć i czuć – nałóg przynosi im spokój i ukojenie. W przypadku Joe jest nieco inaczej – ona oddaje się uzależnieniu od seksu, bo pragnie właśnie coś w swym życiu poczuć. Oczywiście w swych działaniach posuwa się do wielu kontrowersyjnych zachowań i tym samym krzywdzi innych ludzi. Opowiadając swą historię jest już świadoma swych złych uczynków, a wręcz potępia samą siebie. Wprowadzając postać Seligmana reżyser zmusza nie tylko swą główną bohaterkę, ale i wszystkich widzów do jednego prostego pytania – czy Joe na pewno powinna się wstydzić swych zachowań i za nie pokutować? W końcu zło (w przeróżnych postaciach) istnieje na naszym świecie od zawsze. Od takich rozważań już tylko krok do ulubionych porównań Triera, tzn. odniesień do świata metafizyki, sztuki, muzyki, a nawet znaczenia liczb. Dialogi Joe i Seligmana w idealny sposób odzwierciedlają wnętrze samego Triera, prawdziwego filmowego poety i malarza.

Spośród 5 przedstawionych w I części rozdziałów największe wrażenie robi ten III – Pani H, z genialną rolą Umy Thurman. To chyba najbardziej emocjonalna część filmu, choć o pozostałych rozdziałach także nie można napisać niczego złego. I rozdział to sentymentalna podróż do czasów dzieciństwa, spacerów z ojcem oraz odkrywania seksualności. W następnych częściach zaczynają się pojawiać istotne dla rozwoju dalszej akcji postaci (w tym rewelacyjny Shia LaBeouf w roli cynicznego Jerome), a Trier w kolejnych ujęciach przypomina o swych poprzednich filmach. Bo czy oglądając sceny z pociągu nie przychodził Wam na myśl film Idioci, a ociekająca naturalizmem scena ze szpitala nie nawiązywała do Antychrysta? Bez wątpienia I część filmu nie jest tak kontrowersyjna, jak przewidywano. Oczywiście niektórych widzów (zwłaszcza tych, którzy będą mieć do czynienia z Trierem po raz pierwszy) część scen może zgorszyć, choć warto zadać sobie wówczas pytanie – dlaczego? Przecież nikt z nas nie jest idealny i zdecydowanie bardziej przypominamy ludzi z filmów Triera niż tych, których możemy oglądać w reklamach, na okładkach kolorowych magazynów czy w teledyskach MTV. Podobnie jest z całym życiem, w tym także z seksem i nagością…

Bardzo polecam Wam 1 część Nimfomanki. Jeśli chcecie obejrzeć niebanalna historię, w dodatku świetnie zmontowaną i zagraną, ruszajcie do kin. Ode mnie bardzo mocne 8/10. Za seans dziękuję portalowi Gildia.pl (Gildia Filmu) oraz sieci kin Cinema City.