Trzy bardzo różne filmy o prawie i bezprawiu (Gangster Squad. Pogromcy mafii; Gangster; Bogowie ulicy)

Muszę otwarcie przyznać, że filmy gangsterskie nigdy nie były moim ulubionym gatunkiem. I, jak zwiastują wszystkie znaki na niebie i ziemi, w najbliższym czasie się to nie zmieni. Jako, że przez ostatni tydzień wcale nie pisałem, tym razem biorę na celownik aż trzy filmy z kilku ostatnich miesięcy. O dwóch z nich było bardzo głośno, o trzecim nieco mniej, co jest dla mnie niezrozumiałym paradoksem, bo przecież to o dobrym kinie powinno się mówić/pisać jak najwięcej i jak najczęściej. Co łączy filmy? Na pewno motyw gangstera, ponadto gwiazdorskie obsady, sceny wyrafinowanych tortur oraz oparcie historii na faktach. W tym miejscu muszę zaznaczyć, że czuję się nieco okradziony z pomysłu na notkę, bo bardzo podobną napisał w niedawnym czasie twórca Salonu Filmowego MN (ubiegł mnie, skubany!). I choć zgadzam się z jego słowami w całej rozciągłości (nie pierwszy zresztą raz!), myślę, że uda mi się zwrócić uwagę na kilka pominiętych przez Niego kwestii.

Gangster Squad. Pogromcy mafii (reż. Ruben Fleischer, 2013)

Film jest luźną ekranizacją książki Gangster squad Paula Liebermana. Los Angeles, 1949. Mickey Cohen (Sean Penn) to gangster z prawdziwego zdarzenia. Jest samozwańczym królem miasta, czerpie nielegalne zyski z prostytucji oraz handlu narkotykami i bronią. Ponadto kontroluje lokalnych polityków i policjantów, dzięki czemu wciąż może rozwijać swój czarny biznes. I oto pewnego dnia naprzeciw niego decyduje się stanąć niejaki sierżant John O’Mara (Josh Brolin), który organizuje niewielki policyjny oddział mający na celu obalenie jego mafii. W tym dosyć osobliwym składzie znajduje się m.in. sierżant Jerry Wooters (Ryan Gosling), który chce uwolnić z rąk Cohena piękną Grace Faraday (Emma Stone). Zapowiada się fascynująca walka… 

Niestety, na ciekawej zapowiedzi się kończy, bo film jest marny. Bardzo marny. Może zacznę od plusów, bo można je wyliczyć na palcach jednej ręki. Bez wątpienia na pochwałę zasługuje stylowa muzyka Steve’a Jablonsky’ego – jest bardzo przyzwoita i w połączeniu z wciąż unoszącym się w powietrzu dymem pozwala odczuć klimat tamtych lat. Pod względem fabularnym właściwie dopiero od drugiej połowy filmu zaczyna robić się ciekawiej. Na uwagę zasługuje rola Seana Penna – co prawda granemu przez niego Cohenowi daleko do Ojca Chrzestnego, ale tutaj staje na wysokości zadania. Bardzo dobrze wciela się w postać gangstera, chociaż to w sumie nie powinno szczególnie dziwić. W końcu Penn już nie raz udowodnił, że jest znakomitym aktorem. Miałem mały problem z zakończeniem, bo choć podobała mi się narracja i obrazy przewijające się przez ekran, było ono zbyt patetyczne i w ogóle niepasujące do całej konwencji filmu. Przez nudny wstęp, film okazał się dla mnie za długi. Myślę, że mógłby on spokojnie trwać 90 minut i nawet by na tym zyskał. Zasmucił mnie brak jakichkolwiek elementów humorystycznych, komizmu sytuacji, zabawnych dialogów pomiędzy członkami tytułowego squadu. Przecież ten film aż się prosił o takie elementy! No i cóż, to pierwszy film, w którym Gosling mi się nie podobał. Oczywiście był jak zwykle szarmancki i czarujący, ale akurat tę rolę gogusia ze złotą zapalniczką i stylowym kapeluszem mógł sobie darować. Najwidoczniej twórcy filmu sądzili, że przyciągnie on do kin płeć piękną. Niestety, wątek miłosny z Grace (Emma Stone) był po prostu słaby. Po seansie jestem bardzo, bardzo rozczarowany. W końcu po tak ogromnej reklamie i przy tak kosmicznej sumie pieniędzy wydanej na produkcję spodziewałem się prawdziwego hitu. Tymczasem mamy kolejnego gniota bez polotu. Nie polecam, bo w Gangster squad. Pogromcy mafii nie ma niczego, na co można by zwrócić większą uwagę.

Gangster (reż. John Hillcoat, 2012)

Trzej bracia Bondurant (LaBeouf, Hardy, Clarke) słyną na całą okolicę z produkcji alkoholu. Mimo, że żyją w czasach prohibicji, wciąż rozwijają swój biznes i rozszerzają obszar działalności. I choć każdy z nich jest kompletnie inny i nie raz dochodzi pomiędzy nimi do ostrych wymian zdań (a nawet i bójek), w kwestii biznesowej cała trójka jest bardzo zgodna. Film przedstawia historię tych trzech śmiałków w momencie, kiedy z Chicago przybywa do ich miasteczka agent specjalny Rakes (Guy Pearce), który próbuje ściągnąć z nich haracz. Jak można się domyśleć, bracia nie dają za wygraną, a to oznacza walkę… 

Gangster Hillcoata nie jest typowym filmem gangsterskim, nieopatrznie przetłumaczony tytuł (o zgrozo!) może zatem mylić. W kilku czytanych recenzjach natknąłem się na porównanie historii do ballady i nie mogę się z tym nie zgodzić. W porównaniu do Gangster squad. Pogromcy mafii tutaj absolutnie wszystko trzyma się kupy. Genialna narracja, wielowątkowa i wciągająca fabuła, wreszcie fantastyczne i bardzo charakterystyczne postaci. Twórcy znakomicie dobrali aktorów do odtwórców ról. Shia LaBeouf i Tom Hardy dają prawdziwy popis swych aktorskich umiejętności, zwłaszcza ten drugi, który jednym mruknięciem potrafi powiedzieć więcej niż można się spodziewać. Bardzo dobrze radzi też sobie Pearce oraz występujące w rolach drugoplanowych Mia Wasikowska oraz Jessica Chastain. Gangster to film, w którym wszystko zdaje się być dopracowane do perfekcji. Tutaj absolutnie wszystko ma sens, jedno wynika z drugiego. I właśnie takie filmy życzyłbym sobie częściej oglądać… Bardzo polecam.

ps: podobno Gosling miał zagrać w tym filmie, ale nie udało mi się doczytać, w jakiej roli… w sumie pasowałby zarówno do roli ciapowatego Jacka jak i krnąbrnego Charliego ;)

Bogowie ulicy (reż. David Ayer, 2012)

Taylor (Jake Gyllenhaal) i Zavala (Michael Pena) to dwaj młodzi policjanci, którzy patrolują ulice Los Angeles. Film przedstawia realia ich codziennej pracy oraz trudności, z jakimi mają do czynienia. Podczas jednej z kontroli podpadają miejscowemu gangowi, który wydaje na nich wyrok śmierci. Co istotne, film ukazuje nam także życie osobiste tych dwóch postaci, ich myśli, refleksje, momenty osobistych wygranych i porażek. Bardzo realistyczny. 

David Ayer już nie raz udowodnił, że potrafi ukazać realia policyjnej pracy lepiej niż kto inny (Dzień próby, Policja). Tym razem wznosi się jednak na prawdziwe wyżyny, bo Bogowie ulicy wbijają w fotel. To nie jest film trudny, skomplikowany ani nawet kontrowersyjny. Najzwyczajniej w świecie widzowie mogą się przekonać, jak wygląda codzienna praca policjantów. Obecność obrazów z miniaturowych kamer HD tylko wzmacnia cały przekaz. Pod tym względem film zdaje się być nieco podobny do Drogówki Smarzowskiego, który także wykorzystał pomysł zastosowania telefonów i kamer do nagrań video. To, co w filmie poraża mnie najbardziej, to ogrom emocji, z jakimi mają do czynienia główni bohaterowie. Chociaż większość czasu spędzają w policyjnym wozie rozmawiając o największych głupstwach, to podczas kilkunastominutowych patroli policyjnych muszą się zmierzyć z wieloma przeciwnościami, w tym przede wszystkim z własnymi słabościami. To fascynujące, że Ayerowi udało się ukazać tę grupę społeczną w sposób tak normalny i tak ludzki. Bo właśnie pierwszą myślą, jaka zrodziła mi się podczas oglądania filmu była ta, że policjanci to przecież normalni ludzie. Oczywiście w filmie jest też kilka podniosłych i patetycznych scen, ale ich obecność jest bardzo uzasadniona. Zachwyciło mnie jeszcze to, że w tym wszystkim Ayer bardzo zwinnie umieścił motyw pięknej i niesamowitej przyjaźni. Bogowie ulicy to świetny film, do którego na pewno wrócę. Bardzo ubolewam, że przeszedł przez Polskę bez większego echa i mam nadzieję, że dopiero będzie o nim głośno.

ps: wyczytałem w ciekawostkach, że Jake Gyllenhaal i Michael Pena przygotowując się do filmu spędzili pięć miesięcy (po 12 h dziennie!) obserwując codzienną pracę policji; już w pierwszym dniu Gyllenhaal był świadkiem morderstwa; ponadto, by jeszcze bardziej wczuć się w rolę, poprosił o porażenie elektrycznym paralizatorem… to się nazywa poświęcenie zawodowe!