Ciepło, cieplej, gorąco... - Pokusa (The paperboy, reż. Lee Daniels, 2012)

Bardzo długo zwlekałem z obejrzeniem Pokusy, bo jakoś kompletnie była mi ona nie po drodze. Zupełnie niezrozumiale przetłumaczony dla mnie tytuł nie zachęcał. Wcielający się w główną rolę Zac Efron, czyli męska gwiazdka ze stajni Disneya, ani trochę mnie nie ciekawił. Podobnie Nicole Kidman, - choć bardzo cenię ją jako aktorkę, jakoś szczególnie za nią nie przepadam. Nie przemawiały też do mnie te wszystkie dziwne hasła reklamujące, których celem było nagłośnienie tytułu filmu aż do granic absurdu. Bo jak w ogóle ktoś ośmielił się nazwać ten film tarantinowskim? Kompletne nieporozumienie. No nic, postanowiłem jednak w końcu zmierzyć się z Pokusą ze względu na reżyserującego Lee Danielsa, który zauroczył mnie swym poprzednim hitem Hej, Skarbie. I wiecie co? Bardzo żałuję, że tak długo zwlekałem z seansem. Bo Pokusa to naprawdę dobry film. Dziwny, nietypowy, momentami perwersyjny, ale równocześnie oryginalny i interesujący! No ale po kolei…

Cała historia zostaje opowiedziana przez czarnoskórą Anitę, która przez wiele lat pracowała w rodzinnym domu braci jako służąca. Rok 1969. Floryda. Do rodzinnego miasteczka wracają bracia James (Matthew McConaughey) i Jack (Zac Efron). Ten pierwszy bada sprawę więźnia Hillary’ego (John Cusack), który zdaje się być niesłusznie osądzony. Wyjaśnienie zagadki powoli staje się dla Jamesa obsesją. W sprawę jest też zaangażowana narzeczona skazańca – Charlotte (Nicole Kidman), która już podczas pierwszego spotkania, bardziej lub mniej świadomie, rozkochuje w sobie Jacka i tym samym bardzo komplikuje jego życie. 

 Być może jestem ignorantem, ale przewodni wątek sprawy Hillary’ego kompletnie mnie nie zainteresował. Pokusa przyciąga bowiem czymś zupełnie innym. Tutaj to, co najciekawsze jest w tle i na boku, przez co nieuważni widzowie mogą przeoczyć smaczne kąski. Jest też kilka (kilkanaście?) scen, które sprawiają, że film jest jedyny w swoim rodzaju. Wymienić? No ok. Charlotte sikająca na klatkę piersiową i twarz Jacka. Rozpruwanie ciała krokodyla. Charlotte i Hillary uprawiający seks w więzieniu „bez kontaktu fizycznego”. Biegające po błocie brudne świnie. Zakrwawiony James leżący nago na przezroczystej folii. Charlotte i Jack tańczący w deszczu. Podrzynający gardło Hillary. I wszystkie te sceny, w których Charlotte, bez zbędnego uwodzenia, wyznaje, że „(…) chce jej się pieprzyć”. Prawda, że sceny pachną/śmierdzą von Trierem? To jednak złudne, bo Lee Daniels tworzy tu zupełnie inny klimat. I to dosłownie. Jest duszno, parno, wilgotnie, gorąco. Oglądając kolejne sceny ze spoconymi ciałami głównych aktorów wręcz czuć ten charakterystyczny ciepły odór…

Aktorstwo stoi tu na najwyższym poziomie i jest bez wątpienia najmocniejszym punktem filmu. Jestem w szoku, ale Zac Efron zagrał naprawdę dobrze i przekonująco. Miałem wręcz wrażenie, że rola Jacka została napisana specjalnie dla niego. Chemia pomiędzy nim a wcielającą się w rolę Charlotte Nicole Kidman jest wyczuwalna poza ekranem. To właśnie ta dwójka sprawia, że obok Pokusy nie można przejść obojętnie. Kidman doskonale odegrała rolę niewyżytej, zdegenerowanej, ekstrawertycznej i jednocześnie żałosnej kobiety po przejściach. Jej charakteryzacja, wulgarny makijaż i odważne stroje idealnie pasują do wypowiadanych przez nią kwestii. Nie sposób nie zwrócić też uwagi na Johna Cusacka, który jest w Pokusie wyjątkowo odrażający oraz na znakomitą Macy Gray – tylko ona potrafi być tak apodyktyczna i urocza zarazem. Matthew McConaughey jest tutaj troszkę na drugim planie, ale też radzi sobie całkiem dobrze. Po prostu Kidman i Efron bardziej elektryzują.  

Wielkim plusem filmu jest muzyka, która pozwala wczuć się widzowi w klimat tamtych lat. Na najwyższym poziomie jest też montaż. Chodzi mi przede wszystkim o sceny przedstawiające fantazje i sny Jacka. To przerysowanie w kolorze, operowanie światłem i jasnymi barwami. No mistrzostwo po prostu! Wracając jeszcze do samych postaci, bardzo podoba mi się to, że w Pokusie nie ma postaci krystalicznych, jednoznacznie czarnych lub białych. Każdy jest intrygujący, każdy skrywa swoje sekrety i każdego dręczą własne demony. Jakże znamienita i symboliczna jest scena, w której Jack wręcza Charlotte pierścionek – jedyny przedmiot, jaki pozostał mu po odejściu matki. Zamykające film słowa Anity: „(…) i nigdy nie doznał pierwszej miłości” idealnie opisują tragizm tej postaci. Tragizm 20-latka, który nie wykazuje żadnego zainteresowania swymi rówieśniczkami, a obsesyjnie zakochuje się w kobiecie, która mogłaby być jego wytęsknioną matką i która jednocześnie niesamowicie go podnieca. Aż się prosi o portret psychologiczny…

Wady? A są, pewnie, w końcu Pokusa nie jest obrazem idealnym. Mnie bardzo raziła wszechobecna klata Efrona. Właściwie na palcach jednej ręki można policzyć sceny bez jego nagiego torsu. Trochę nie podoba mi się też to, że Daniels w jednym filmie upchnął tak wiele wątków. Rasizm, homoseksualizm, wątek kryminalny i historia rozwijającego się uczucia Jacka. Za dużo tego, poplątanie z pomieszaniem. Chyba właśnie przez to wszystko brak zapadającego w pamięć wątku głównego. Z drugiej strony ogrom tych wszystkich historii upchniętych w 105 minut tworzy jakąś tam całość i być może bez któregoś z nich nie byłoby tak interesująco.

Warto obejrzeć Pokusę. Ten film na pewno nie jest nijaki i właśnie za to należy go docenić. Przynajmniej ja bardzo cenię tego typu oryginalność i zabawę formą. Gdyby tylko nie zmieniali tytułu przy tłumaczeniu, byłoby wręcz idealnie :)